วันเด็กใน AEC | โดย อ.เกษมสันต์ วีระกุล
วันเด็กใน AEC โดย อ.เกษมสันต์ วีระกุล
วันเด็กของไทยในปีนี้ตรงกับวันที่ 11 มกราคมวันเสาร์ที่สองของเดือนมกราคมซึ่งรัฐบาลไทยกำหนดให้เป็นวันเด็กมา ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2508 เป็นต้นมา
การจัดงานวันเด็กของไทยเรานั้นเริ่มจัดครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2498 ตามคำเชิญชวนขององค์การสหประชาชาติที่ได้ชักชวน ให้ไทยและประเทศต่างๆทั่วโลกให้จัดงานวันเด็กเพื่อกระตุ้นให้โลกให้ความสำคัญเรื่องการคุ้มครองสิทธิในชีวิต สุขภาพ และสิทธิด้านการศึกษาของเด็กให้มากยิ่งขึ้น หลังจากองค์การสหประชาชาติได้ประกาศปฏิญญาว่าด้วยสิทธิเด็กอย่างเป็น ทางการครั้งแรกในปีพ.ศ. 2497 ไทยเราก็เลยจัดงานวันเด็กครั้งแรกในวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2498 ซึ่งเป็นวันจันทร์แรกของ เดือนตุลาคมพร้อมๆกับฟิลิปปินส์และบรูไน
ต่อมาในปีพ.ศ. 2502 องค์การสหประชาชาติ ก็ได้เชิญชวนประเทศต่างๆให้จัดงานวันเด็กสากล หรือ Universal Children’s day กันในวันที่ 20 พฤศจิกายนให้เหมือนๆกันเพราะเป็นวันที่องค์การสหประชาชาติประกาศปฏิญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก บรูไนและฟิลิปปินส์เลยเปลี่ยนการจัดงานวันเด็กจากวันจันทร์แรกของเดือนตุลาคมไปเป็นวันที่ 20 พฤศจิกายนแทน
ส่วนไทยเรายังคงจัดงานในวันจันทร์แรกของตุลาคมเหมือนเดิมจนกระทั่งถึงปี พ.ศ. 2506 รัฐบาลไทยจึงมีมติเลือกวันเด็ก ใหม่โดยเลือกเอาวันเสาร์ที่สองของเดือนมกราคมให้เป็นวันเด็กของประเทศแทนตั้งแต่ปี พ.ศ. 2508 เป็นต้นมา เหตุผลที่ เปลี่ยนอย่างเป็นทางการนั้นลองค้นหาดูยังไม่เจอ ได้แต่เห็นการเขียนกันว่าสาเหตุที่เปลี่ยนจากวันจันทร์แรกของตุลาคม มาเป็นวันเสาร์ที่สอง ของมกราคมก็เพราะในช่วงเดือนตุลาคมนั้นยังมีฝนตกเฉอะแฉะอยู่ทำให้การจัดงานทำได้ยากลำบาก เด็กๆก็เดินทางลำบากด้วย ก็เลยเปลี่ยนมาจัดวันเสาร์ที่สองของเดือนมกราคม ซึ่งไม่ซ้ำกับประเทศใดในโลกเลย
มีเพียงประเทศเดียวในโลกที่จัดงานวันเด็กเร็วกว่าไทยเสมอ คือบาฮามาส หรือ เครือรัฐบาฮามาส (Commonwealth of the Bahamas) ซึ่งตั้งอยู่ในมหาสมุทรแอตแลนติกทางตะวันออกของรัฐฟลอริดา สหรัฐอเมริกา ซึ่งเลือกเอาวันศุกร์แรกของ เดือนมกราคมเป็นวันเด็ก
และมีอีกเพียงประเทศเดียวที่มีวันเด็กใกล้เคียงไทยเราคือ ตูนิเซีย หรือ สาธารณรัฐตูนิเซีย ประเทศอาหรับมุสลิมที่ตั้งอยู่ใน แอฟริกาเหนือ บนชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ซึ่งเขาเลือกเอาวันที่ 11 มกราคมเป็นวันเด็ก ซึ่งบางปีวันที่ 11 ก็มาก่อนวัน เสาร์ที่สองของเดือนมกราคม อย่างเช่นในปีนี้เป็นต้น
ก่อนที่องค์การสหประชาชาติจะเชิญชวนให้ประเทศต่างๆจัดงานวันเด็กแล้ว ก็ยังมีอีกหนึ่งองค์กรสากลคือ สภาสตรี ประชาธิปไตยนานาชาติ ที่ให้ความสนใจกับเด็กและ กำหนดให้วันที่ 1 มิถุนายนของทุกปีให้เป็นวันเด็กนานาชาติ หรือ International Children’s Day มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2493 ก่อนหน้าองค์การสหประชาชาติเสียอีก สาเหตุที่สภาสตรีฯ เลือกเอา วันที่ 1 มิถุนายนของทุกปีให้เป็นวันเด็กก็เพื่อรำลึกถึงเหตุร้ายในเดือน มิถุนายนปีพ.ศ. 2485 ที่ขบวนการฟาสซิสต์ของ เยอรมันสังหารผู้ชายและทารกนับร้อยอย่างโหดเหี้ยม พร้อมทั้งยังจับผู้หญิงและเด็กไปกักขังไว้ในค่ายกักกัน ในปีพ.ศ. 2492 ผู้แทนประเทศต่างๆรวมถึงสภาสตรีฯ ซึ่งเป็นองค์กรที่เคลื่อนไหวเพื่อสันติภาพและสิทธิสตรีจึงร่วมกันประณาม การกระทำของลัทธิฟาสต์ซิสต์ ปีต่อมาสภาสตรีประชาธิปไตยนานาชาติจึงกำหนดให้วันที่ 1 มิถุนายนของทุกปีให้เป็น วันเด็กนานาชาติ เพื่อให้ประเทศต่างๆให้ความสำคัญกับการคุ้มครองสิทธิในชีวิต สิทธิด้านการศึกษาและการพัฒนา คุณภาพชีวิตของเด็กทั่วโลก
มี 49 ประเทศทั่วโลกที่จัดงานวันเด็กในวันที่ 1 มิถุนายนของทุกปี รวมถึงประเทศ AEC อย่าง สปป.ลาว เมียนมา กัมพูชา และเวียดนาม ประเทศอื่นที่คนไทยคุ้นชื่อที่เลือกเอาวันนี้เป็นวันเด็กก็มี จีน เยอรมัน รัสเซีย โปรตุเกส โปแลนด์ และ เกาหลีเหนือเป็นต้น ส่วนมากประเทศที่เลือกเอาวันนี้เป็นวันเด็กจะเป็นประเทศสายสังคมนิยม
ขอบคุณ : Amazing AEC เดลินิวส์ ฉบับวันอาทิตย์ที่ 6 มกราคม 2562
(Part 2) อาทิตย์ที่แล้วผมได้เขียนถึงวันเด็กของไทยซึ่งจัดในวันเสาร์ที่สองของเดือนมกราคม ส่วนฟิลิปปินส์และบรูไนจัดวันที่ 20 พฤศจิกายนตามองค์การสหประชาชาติ ขณะที่สปป.ลาว เมียนมา กัมพูชา เวียดนาม รวมถึงจีนเลือกจัดวันที่ 1 มิถุนายน ตามสภาสตรีประชาธิปไตยนานาชาติไปแล้ว วันนี้จะขอเขียนถึงประเทศที่เหลือต่อ
อินโดนีเซียนั้นตั้งแต่ปีพ.ศ. 2494 จัดงานวันเด็กในวันที่ 17 มิถุนายน และได้เปลี่ยนไปเป็นวันที่ 3 กรกฎาคม ซึ่งเป็นวัน สำคัญด้านการศึกษาของประเทศ ต่อมาในปีพ.ศ. 2527 สมัยของประธานาธิบดีซูฮาร์โต ได้กำหนดให้วันที่ 23 กรกฎาคม ของทุกปีให้เป็นวันเด็กเพราะตรงกับวันที่ประเทศได้มีการออกกฎหมายคุ้มครองสวัสดิภาพซึ่งออกมาตั้งแต่ปีพ.ศ. 2522
มาเลเซียจัดงานวันเด็กครั้งแรกในวันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2502 ก่อนจะเปลี่ยนไปจัดกันในวันเสาร์ สุดท้ายของเดือนตุลาคม ของทุกปี กิจกรรมวันเด็กของมาเลเซียส่วนมากจะจัดกันในโรงเรียนต่างๆอย่างสนุกสนาน
สิงคโปร์นั้นเคยจัดกำหนดให้วันที่ 1 ตุลาคมของทุกปีเป็นวันเด็ก ก่อนที่จะเปลี่ยนไปเป็นวันศุกร์แรกของเดือนตุลาคม ตั้งแต่ปีพ.ศ. 2554 เป็นต้นมา ซึ่งในวันนี้เป็นวันหยุดเรียน เด็กๆสิงคโปร์จึงไม่ต้องไปโรงเรียน ห้างร้านต่างๆจึงแข่งกัน จัดกิจกรรมเพื่อดึงดูดเด็กๆให้ไปร่วม ดังนั้นในวันเด็กของสิงคโปร์จึงเป็นวันหยุดยาวสำหรับเด็กๆ คือหยุดศุกร์ เสาร์ อาทิตย์
รัฐบาลสิงคโปร์นั้นคงจะเห็นว่าประเทศของเขาผู้คนแข่งขันกันรุนแรง คงจะมีความเครียดเยอะกว่าคนประเทศอื่นๆ ดังนั้น รัฐบาลสิงคโปร์จึงชอบกำหนดวันพิเศษเหล่านี้ให้เป็นวันศุกร์ต่างๆ เพื่อที่จะให้มีวันหยุดยาวสามวัน ศุกร์เสาร์อาทิตย์ให้คน ของเขาได้เที่ยวได้พักผ่อนจะได้ไม่เครียดกันจนเกินไป วันครูก็เช่นเดียวกันจากเดิมที่รัฐบาลสิงคโปร์เคยกำหนดให้วันที่ 1 กันยายนของทุกปีเป็นวันครู ก็ได้เปลี่ยนไปกำหนดให้วันศุกร์สุดท้ายของเทอมที่ 3 เป็นวันครู เพื่อให้นักเรียนจะได้แสดง มุทิตาจิตกับครูในช่วงเช้า ก่อนที่คุณครูทั้ง หลายจะได้หยุดพักในช่วงบ่ายวันนั้นและได้หยุดยาวราวๆ 1 อาทิตย์ไปจน กระทั่งวันเปิดเทอม 4 วันครูสิงคโปร์ปีที่แล้ว จึงเป็นวันศุกร์ที่ 31 สิงหาคม ส่วนวันครูปีนี้จะเป็นวันศุกร์ที่ 6 กันยายน ก่อนที่โรงเรียนจะปิดเทอมตั้งแต่วันที่ 7 ไปจนถึงวันที่ 15 กันยายน
วันเด็กในประเทศอื่นๆในกลุ่มอาเซียนบวก 6 นอกจากจีนที่จัดในวันที่ 1 มิถุนายนแล้ว ก็มีเกาหลีใต้ที่เลือกเอาวันที่ 5 พฤษภาคมของทุกปีให้เป็นวันเด็กตามแนวคิดและการผลักดันของดร.บาง จุงฮวาน นักเขียนซึ่งพยายามจะสร้างให้เด็ก ของเขามีความภาคภูมิใจในความเป็นเอกราชและความภาคภูมิใจในชาติ มาตั้งแต่ปีพ.ศ. 2465 ก่อนที่รัฐบาลจะประกาศ ให้วันที่ 5 พฤษภาคมเป็นวันเด็กและเป็นวันหยุดของประเทศมาตั้งแต่ปีพ.ศ. 2531
ส่วนญี่ปุ่นซึ่งเลือกเอาวันเดียวกันกับเกาหลีใต้คือวันที่ 5 พฤษภาคม เป็นวันเด็กแต่ด้วยเหตุผลที่ต่างกัน โดยในญี่ปุ่นนั้นเริ่ม มาตั้งแต่สมัยเอโดะด้วยการเฉลิมฉลองการมีลูกชายด้วยการจัดพิธีบูชาตุ๊กตานักรบ มีการตั้งเสาธงปลาคาร์ฟเพื่อแสดง ความยินดีที่มีลูกชายและเป็นการขอพรให้ลูกชายมีสุขภาพแข็งแรง จนกระทั่งถึงปีพ.ศ. 2491 รัฐบาลจึงประกาศให้วันที่ 5 พฤษภาคมของทุกปีเป็นวันเด็กและวันหยุด เลยทำให้ผู้หญิงรู้สึกน้อยใจที่รัฐบาลไม่ได้กำหนดให้วันที่ 3 เดือน 3 ซึ่งเป็น วันเฉลิมฉลองเด็กผู้หญิงให้เป็นวันเด็กและวันหยุดบ้าง
อินเดียเลือกเอาวันที่ 14 พฤศจิกายน ซึ่งเป็นวันคล้ายวันเกิดของอดีตนายกฯคนแรกของประเทศ เยาวหราล เนห์รู ซึ่งเป็น คนรักเด็กและเป็นคนต้นแบบที่เด็กๆอินเดียควรเอาเป็นคนต้นแบบให้เป็นวันเด็ก ขณะที่นิวซีแลนด์เลือกเอาวันอาทิตย์แรก ของเดือนมีนาคมเป็นวันเด็ก ส่วนออสเตรเลียใจดีเป็นพิเศษเพราะไม่ได้แค่กำหนดแค่ “วัน” เด็ก แต่กำหนดให้สัปดาห์ สุดท้ายของเดือนตุลาคมเป็น “สัปดาห์” เด็ก ให้จัดกิจกรรมให้เด็กๆกันทั้งสัปดาห์เลย**